Anna Bluszcz
1. Biogram
Urodziła się 31 stycznia 1950 roku w Sosnowcu, zmarła 26 sierpnia 2009 roku. Studiowała slawistykę na UJ, w roku 1973 uzyskała dyplom magisterski na podstawie pracy pt. „Vyvin participia preteriti activi I v slovenčine” (opiekun: Franciszek Sławski). Zaraz po ukończeniu studiów została zatrudniona na UŚ, w Zakładzie Językoznawstwa Zachodniosłowiańskiego Instytutu Filologii Słowiańskiej, na stanowisku asystenta, w latach 1978–1980 była starszym asystentem. W roku 1981 uzyskała na UŚ stopień doktora na podstawie rozprawy pt. „Semantyka i składnia prymarnych przyimków przestrzennych w języku słowackim” (promotor: Włodzimierz Pianka). W latach 1981–1989 pracowała w ZJZ jako adiunkt. Habilitację uzyskała również na UŚ w roku 1988 na podstawie monografii pt. „Relacje przestrzenne w polskich, czeskich i słowackich konstrukcjach z wyrażeniami przyimkowymi”. W latach 1989–1994 była zatrudniona na stanowisku docenta, a od roku 1994 – profesora nadzwyczajnego UŚ. Od roku 1989 pełniła funkcję kierownika ZJZ.
Zainteresowania naukowe A.B. obejmowały przede wszystkim problemy składni i leksyki języków zachodniosłowiańskich, leksykę gwarową, stylistykę. Jest autorką i współautorką 18 haseł w opracowaniu encyklopedycznym „Lexicon Grammaticorum. A Bio-Bibliographical Companion to the History of Linguistics”.
2. Gramatyka
Znaczna część dorobku naukowego A.B. obejmuje prace poświęcone problematyce konstrukcji przyimkowych wyrażających relacje przestrzenne w językach zachodniosłowiańskich (por. np. A.B. 1980, 1983, 1985, 1986, 1987b, 1989). Najważniejszą pracą z tego zakresu jest monografia będąca podstawą habilitacji (A.B. 1987a). Autorka, wychodząc od zależności semantycznych, porządkuje struktury powierzchniowe realizowane w językach polskim, czeskim i słowackim. Za minimalną strukturę syntaktyczną realizującą relację przestrzenną uważa rządek preterminalny NP V NPpraep. Relacje przestrzenne dzieli na dwie podstawowe grupy: relacje lokalizacyjne i delokalizacyjne, przy czym relacje lokalizacyjne mogą mieć charakter statyczny (‘coś znajduje się gdzieś’) lub dynamiczny (‘coś zmierza dokądś’), a relacje delokalizacyjne mają charakter wyłącznie dynamiczny (‘coś zmierza skądś’); argumenty o znaczeniu ‘gdzieś’, ‘dokądś’, ‘skądś’ powierzchniowo są reprezentowane przez frazę przyimkową. Dla każdego z trzech typów relacji autorka dokonuje kolejnych podziałów, charakteryzując zależności semantyczne między czasownikiem i frazą przyimkową oraz ich możliwe powierzchniowe realizacje.
Przypisy:
-
A.B. 1980. „Kontekst a znaczenie przyimków przestrzennych”. Język Polski 1: 15–24.
-
A.B. 1983. „Udział niektórych czasowników ruchu w tworzeniu znaczeń szczegółowych przyimków latywnych (na materiale języka słowackiego)”. W Z problematyki czasownika słowiańskiego, red. W. Pianka. Katowice: Wydawnictwo UŚ, 22–30.
-
A.B. 1985. „Charakterystyka przyimków lokatywnych w języku słowackim”. Rocznik Slawistyczny 43: 69–80.
-
A.B. 1986. „Relacja «bliskości» w zachodniosłowiańskich systemach wyrażeń przyimkowych”. Prace Naukowe UŚ w Katowicach. Prace Językoznawcze 13: 68–80.
-
A.B. 1987a. Relacje przestrzenne w polskich, czeskich i słowackich konstrukcjach z wyrażeniami przyimkowymi. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
-
A.B. 1987b. „Relacja dystrybutywności przestrzennej w zachodniosłowiańskich systemach wyrażeń przyimkowych”. Slavia Occidentalis 43: 21–27.
-
A.B. 1988. „Przysłówkowe realizacje argumentu przestrzennego w reprezentacjach relacji statystycznych”. Prace Naukowe UŚ w Katowicach, Folia Philologica Jugoslavo-Polonica 1: 85–91.
-
A.B. 1989. „Relacje ablatywne w zachodniosłowiańskich systemach wyrażeń przyimkowych. cz. 1”. Rocznik Slawistyczny 46: 69–77.
-
A.B., J. Reska, i M. Servatka. 1991. Rekcja czasowników polskich, czeskich i słowackich. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
-
A.B., i J. Reska. 1993. Zwięzły kurs języka czeskiego. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
-
A.B. 1993. „Funkcja składniowa i znaczenie czeskich konstrukcji z AcI”. Prace Naukowe UŚ. Prace Językoznawcze 21: 65–72.
-
A.B. 1997. „Analityczność bałkańskiej kategorii stopnia”. W Zagadnienia słowotwórstwa i składni w opisie współczesnych języków słowiańskich, red. M. Blicharski, i H. Fontański, t. 1. Katowice: Wydawnictwo UŚ, 67–71.
-
Bońkowski, R., i D. Markiewicz. 1997. „Śląska slawistyka”. W Utopia w językach, literaturach i kulturach Słowian. T. 1: Ze świadomości utopijnej w refleksji językowej, red. E. Tokarz. Katowice: Wydawnictwo UŚ, 22–42.
