Przyimek

Pobierz

1. Rozpowszechnione w literaturze koncepcje przyimka są redukowalne do dwóch. Przyj-muje się, że 1. przyimek jest leksemem, a więc reprezentuje część mowy, albo że 2. jest morfemem, a ściślej submorfemem morfemu nieciągłego, którego drugim submorfemem jest morfem przypadka rzeczownika. Koncepcja przyimka jako morfemu pochodzi od Jerzego Kuryłowicza (1936/1979: 154, 1948/1987: 181; por. Karolak 1965, 1966; Jurkowski 1972; Wójcik 1979). Kuryłowicz uważał, że przyimek określa rzeczownik i implikuje jego końcówkę przypadkową, inaczej mówiąc, że jest submorfemem głównym morfemu nieciągłego, implikującym submorfem poboczny. Nosicielem znaczenia (semantemem) w wyrażeniu przyimkowym jest według Kuryłowicza temat rzeczownika. Stanowisko Kuryłowicza podzielał Tadeusz Milewski (1965: 87), przyjmując, że przyimek nie jest wyrazem, lecz morfemem, nie stanowi więc części mowy.

W podręcznikach składni polskiej w XX wieku rozpowszechniony był pogląd, że przyimek jest wyrazem i że reprezentuje osobną część mowy. Stanisław Szober (1957: 96–97) uważał, że przyimki to wyrazy niesamodzielne, które określają stosunki między niejednorodnymi częściami zdania, łącząc wyrazy nadrzędne z podrzędnymi. Według Jana Łosia (1923: 360) przyimek jest „wyrazem formalnym, wyrażającym stosunek między czasownikiem a imieniem lub między dwoma imionami”, „mającym tę samą funkcję syntaktyczną co końcówka przypadkowa”. Zenon Klemensiewicz (1960: 64) nazywał przyimkiem „wyraz nieodmienny, stanowiący składniowo nierozerwalną całość znaczeniową z rzeczownikiem lub zaimkiem rzeczownym”. Stanisław Jodłowski (1976: 20) definiował przyimek jako wyraz denotujący, mnemiczny, nienazywający, zaznaczający stosunki międzywyrazowe nierównorzędne. Według Zygmunta Saloniego (1974) przyimek jest leksemem nieodmiennym, nieużywanym samodzielnie, mającym funkcję łączącą i rząd przypadkowy. Roman Laskowski (1984: 31, 1998: 58) charakteryzował przyimek jako leksem synsyntagmatyczny mający funkcję łączącą, będący wskaźnikiem zależności syntaktycznej grupy imiennej, implikującym przypadek rzeczownika. Henryk Wróbel (1996: 58) określał przyimek jako leksem niefunkcjonujący jako człon zdania, łączący i „rządzący wartością przypadka leksemu, z którym wchodzi w związek składniowy”.

W niniejszym opracowaniu preferowana jest taka koncepcja przyimka, zgodnie z którą jest on nieodmienną częścią mowy, ściślej syntaktemem, zdolnym do zajmowania pozycji otwieranej przez inny leksem oraz implikującym określoną wartość kategorii gramatycznej przypadka i otwierającym dla nominalnej części mowy, z reguły prawostronnie, pozycję składniową (por. też np. Wajszczuk (2010: 28).

2. W literaturze dyskutowana jest (albo rozstrzygana bez dyskusji) hipoteza, że przyimek jest/nie jest jednostką znaczącą. Niekiedy mówi się, że przyimek nie ma samodzielnego znaczenia (Karolak 1999: 472–475; Laskowski 1999: 305; Pisarkowa 1999: 305). Hipoteza ta nie

jest akceptowalna w wersji twierdzącej ani przeczącej, wymaga uściślenia.

Jeżeli dany przyimek współwystępuje z dwiema jednostkami leksykalnymi, które reprezentują klasy substytucyjne niezamknięte pod względem formalnym i funkcjonalnym (Bogusławski 1976), a forma gramatyczna jednej z tych jednostek, z reguły prawostronnej, jest

rządzona przez ten przyimek, to jest on jednostką znaczącą. Taką jednostkę określa się jako przyimkową (Grochowski 1995). Np. przyimek _do_ w kontekstach typu oddał (drukarkę) do naprawy, przyniósł (rachunek) do podpisania łączy czasownik czynnościowy z rzeczownikiem czynnościowym i komunikuje, że celem pierwszej czynności jest spowodowanie (wykonanie) drugiej, a przyimek _bez_ w kontekstach typu spodnie bez mankietów, zegarek bez wskazówek łączy dwa rzeczowniki nazywające obiekty materialne i komunikuje, że drugi obiekt nie jest częścią pierwszego. W literaturze dość często przypisuje się jednostkom przyimkowym etykietki semantyczne, np. przyimek przestrzenny, lokatywny (niedzielę spędzają u teściów, zabawki leżą pod stołem), ablatywny (goście odeszli od stołu), perlatywny (biegnie przez most), temporalny (wyjechali na piątek), przyczynowy (nie zgasił światła przez zapomnienie), celowy (pojechał po córkę), koncesywny (pomimo choroby opiekowała się dziećmi); przyimek o funkcji temporalnej, przyczynowej, o znaczeniu lokatywnym, celowym, czasowym (por. Bluszcz 1980, 1987; Grochowski 1976; Grybosiowa 1979; Hammel 2003; Jurkowski 1972; Klebanowska 1971, 1981ab, 1982ab; Laskowski 2003, 2005; Lehmann 2003; Nowak 2008; Pasoń 1971; Przybylska 1985; Weinsberg 1970, 1973; Włodarczyk 2003). Analogicznie jest w pracach z językoznawstwa kognitywnego, mimo odmiennych metod badawczych (por. np. Gaszewski 2019; Przybylska 2002).

Jeżeli dany przyimek nie spełnia powyższych warunków, to nie jest on jednostką leksykalną, lecz stanowi jedynie komponent innej, większej jednostki. Tym samym nie jest jednostką znaczącą. Np. przyimek _do_ w kontekstach typu zabrała się do szycia, przyzwyczaiła się do samotności jest składnikiem dwóch jednostek czasownikowych; zarówno czasowniki rządzące do, jak i sam ten przyimek tworzą klasy zamknięte. Pytanie o znaczenie można więc odnieść tylko do całych jednostek zawierających formę czasownikową i przyimek, a nie do ich części. Por. też jednostki ręczy za_, podobny do_, wiara w_, daleko od_ (czasownikową, przymiotnikową, rzeczownikową, przysłówkową), zawierające przyimek niebędący ich członem konstytutywnym. Poszukiwanie przyimków w ciągach nazywanych tradycyjnie stałymi związkami frazeologicznymi jest postępowaniem metodologicznie niewłaściwym, por. np. coś

wychodzi na jaw, ktoś nie ma grosza przy duszy, na czczo, na bakier, w gruncie rzeczy, bez ustanku.

Przyimek jest jednostką funkcyjną, z czego wynika, że odnosi się do wyrażeń językowych, z którymi współwystępuje, i że nie ma odniesienia do świata pozajęzykowego, nawet jeżeli jest jednostką znaczącą. Odniesienie do świata jednostek zawierających przyimek to problem opisu tych jednostek.

3. Przyimek rządzi jednym (np. dla, do, ku, od, u, wśród, zza) bądź więcej niż jednym przypadkiem (np. między, na, nad, o, po, pod, w, z, za). Niektóre przyimki rządzą nominatiwem; por. np. co (alternatywnie z akuzatiwem), jak, lada, niż w wypowiedzeniach: Co godzina/godzinę dostawał zastrzyk. Oczy ma takie jak matka. Wystawę zamkną lada godzina. Odkrył metal lżejszy niż powietrze. (Kallas 1986, 1995; Grochowski 1997, 2016, 2021). Żaden przyimek nie rządzi wokatiwem (Topolińska 1973), tylko w gramatyce tradycyjnej uważanym za przypadek.

W literaturze z zakresu gramatyki polskiej rozróżnia się przyimki właściwe (podstawowe, proste, prymarne) i przyimki wtórne (złożone, sekundarne) (por. Wątor 1969, 1976; Wójcik 1979; Bajor 1988; Pasoń 1971; Przybylska 1988; Kosek 1995ab, 2000, 2001; Hentschel 1998; Czerwińska 2001; Deptuła 2003; Golanowska 1993; Łojasiewicz 1979; Milewska 1998, 2000, 2003ab; Menzel 2003; Przepiórkowski 2006; Weiss 2005; Nowak 2008, 2013; Janowska 2015; Lachur 1999, 2019; Grochowski 2020). Pierwsze są jednosylabowe lub asylabiczne (np. bez, do, na, nad, o, po, pod, przez, u, w, z, za), drugie dwusylabowe lub więcej niż dwusylabowe (np. podczas, ponad, poprzez, sponad, spośród, spoza, znad, zza, dookoła, naprzeciwko, powyżej, przeciwko, spomiędzy), wywodzą się z przypadków zależnych rzeczownika (są np. homonimami instrumentalu, por. celem, drogą, kosztem, skutkiem, środkiem, tytułem, wzorem), powstały z połączeń przyimków właściwych z rzeczownikami i innymi nominalnymi częściami mowy (np. bez względu na, na mocy, na przekór, na rzecz, pod wpływem, rodem z, w imieniu, w pobliżu, w stosunku do, w ślad za, w zamian za, za pomocą, ze strony, z powodu, z uwagi na).

Kwalifikacja danego ciągu jako przyimka wtórnego bądź jako połączenia przyimka właściwego z rzeczownikiem jest często dokonywana arbitralnie. Dla opisu gramatycznego jest ona istotna, stanowi bowiem ilustrację opozycji jednostki leksykalnej i konstrukcji syntaktycznej. W związku z tym powinna opierać się na jasno określonych kryteriach. Sąd ten nie jest sprzeczny z rozpowszechnioną opinią badaczy, że przyimki wtórne nie stanowią klasy zamkniętej (Janowska 2015; Milewska 2003a) i że połączenia przyimków właściwych z rzeczownikami ulegają prepozycjonalizacji. Milewska (2003a: 225–227) zamieściła nawet w swo-

jej monografii „indeks wyrażeń dążących do uprzyimkowienia” (np. na okoliczność, na znak, u wrót, w asyście, w okolicy, w rytm, z lat). Opinię tę potwierdził ostatnio w swoich badaniach Lachur (2019: 72). Niektóre przyimki wtórne mają swoje homonimy w klasie przysłówków, np.

blisko, naprzeciwko, obok, pośrodku, powyżej, wokół (Bańko 2002; Łoś 1923; Milewska 2000).

Przyimki występują w pozycji linearnej poprzedzającej pozostałe składniki grupy imiennej; por. np. przed kilkoma godzinami, pod grubą warstwą kurzu, wśród starych modrzewi. Do wyjątków zalicza się temu, przyimek postpozycyjny występujący w konstrukcjach temporalnych (np. dwa dni, trzy miesiące, cztery lata temu), oraz przyimki naprzeciw, na przekór (rządzące datiwem), które mogą występować zarówno w antepozycji, jak i w postpozycji względem składnika nominalnego grupy (np. wybiegli gościom naprzeciw vs. wybiegli naprzeciw gościom, żyjemy swoją muzyką światu na przekór vs. żyjemy swoją muzyką na przekór światu) (Grochowski 1997: 17, 71; Bańko 2002: 113).

Liczne przyimki wtórne reprezentują „jednostki z komponentem izolowanym w zasobie leksykalnym” (Lewicki 1986: 159); np. pod auspicjami, pod egidą, pod wodzą, w pobliżu, w poprzek, w przededniu, wraz z, w zamian za, z dala od. Odznaczają się one stałym szykiem zewnętrznym i wewnętrznym. Niektóre przyimki dopuszczają inwersję konotowanego rzeczownika, a także jego substytucję przez zaimek anaforyczny bądź dzierżawczy (Lewicki 1989: 77; Grochowski 2020); por. wojska ruszyły pod wodzą króla vs. … pod króla / jego wodzą; filharmonia powstała pod auspicjami marszałka vs. … pod marszałka / jego auspicjami; oni będą w jego / naszym imieniu pilnować zgromadzonych. Liczne jednostki czasownikowe (zawierające przyimek) z komponentem izolowanym zarejestrowała i opisała Emilia Kozarzewska (1970, 1982); por. np. ktoś zbija kogoś z pantałyku, ktoś idzie komuś w sukurs, ktoś przepadł z kretesem, ktoś potępił kogoś (coś) w czambuł, ktoś ma fiu bździu w głowie, coś wychodzi na jaw, na chybił trafił.

4. Fraza nominalna przyimkowa może być składnikiem podstawowego wyrażenia predykatowo-argumentowego i niepodstawowego wyrażenia predykatywnego. Np. w zdaniach Bez

żartów! Telefon na podsłuchu. Ręka w gipsie. reprezentuje predykat podstawowy, w zdaniach Ewa jest skłonna do zwierzeń. Anna tęskni za synem. Torba wypadła z szafy. – argument predykatu podstawowego, a w zdaniach Przeziębił się podczas spaceru. Śpiewała przez nos. Pomalowano całe mieszkanie oprócz przedpokoju. – niepodstawowe wyrażenie predykatywne (Jurkowski 1972; Lewicki 1974; Topolińska 1984ab; Grochowski 1976, 1984).

Niektóre przyimki o zakończeniu konsonantycznym mają swoje odpowiedniki wokaliczne, ich dystrybucja jest motywowana fonetycznie; por. np. bez – beze (np. beze mnie), w – we (np. we Wrocławiu, we Francji), z – ze (np. ze złości, ze strachu, ze wstydu) bądź leksykalnie; por. np. jednostki przede wszystkim, ze wszech miar, coś daje się komuś we znaki,

ktoś patrzy na kogoś spode łba. Odpowiedniki wokaliczne przyimków o zakończeniu konsonantycznym, a także przyimki zakończone wokalicznie (np. dla, do, na) tworzą z nieakcentowaną formą genetiwu i akuzatiwu zaimka on konstrukcję składniową, stanowiącą całość graficzną, np. dlań, doń, nań, weń. Konstrukcje takie zajmują określone pozycje w schemacie zdania (implikowane bądź dodane); por. Ataki prasowe nie były dlań nowością. Odezwał się doń po imieniu. Tutaj czekała nań niemiła niespodzianka. Uderzyła weń kawałkiem żelaza.

(Bańko 2002: 78–79, 114–115).

Przegląd stanowisk badaczy na temat miejsca i roli przyimka w gramatyce (na przykładzie polszczyzny i innych języków) jest zawarty w wielu pracach lingwistycznych (Karolak 1966; Jurkowski 1972; Lewicki 1974; Wójcik 1979; Grochowski 1984; Hentschel 2003; Przybylska 2002, 2005; Milewska 2003a; Weiss 2005).

Niektóre przyimki polskie zostały poddane szczegółowej charakterystyce semantycznej. Zaproponowano interpretacje znaczeń przyimków w różnych konwencjach metodologicznych, składnikowej semantyki redukcjonistycznej (zob. przed, za, Bogusławski 2003; między, Grochowski 2003; w głębi, w obrębie, w środku, we wnętrzu, Nowak 2008), semantyki kognitywnej (zob. w, na, za, przed, pod, nad, po, przy, u, przez, Przybylska 2002).

→ części mowy i ich klasyfikacje, grupy składniowe, jednostki języka i połączenia jednostek języka, przypadek, struktura predykatowo-argumentowa, syntaktem, szyk jednostek języka, zależności składniowe

Autor hasła:

Maciej Grochowski, Instytut Języka Polskiego PAN

Powiązane hasła:

Części mowy i ich klasyfikacje Grupy składniowe Jednostki języka i połączenia jednostek języka Przypadek About Project Struktura predykatowo-argumentowa Syntaktem Szyk jednostek języka Zależności składniowe

Przypisy:

Bajor, K. 1988. „Zakres użycia wyrażenia «na temat» w funkcji przyimka wtórnego”. Rozprawy Komisji Językowej ŁTN 34: 5–12.
Bańko, M. 2002. Wykłady z polskiej fleksji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bednarek, A. 1998. „«Wobec» – Versuch einer semantischen Analyse”. W Funktionswörter im Polnischen, red. M. Grochowski, i G. Hentschel. Oldenburg: Bibliotheks- und Informationssystem der Universität BIS, 1–18.
Bednarek, A. 1999. „O przyimkach w języku polskim”. W Język, teoria, dydaktyka. Materiały 21. konferencji językoznawczej, Trzcinica k/Jasła, 27–29.05.1998, red. B. Greszczuk. Rzeszów: Wydawnictwo WSP, 149–161.
Bednarek, A. 2003. „Some considerations on the nature of the Polish preposition «od»”. W Präpositionen im Polnischen, red. G. Hentschel, i T. Menzel. Oldenburg: Bibliotheks- und Informationssystem der Universität BIS, 1–14.
Bera, M. 1995. „O funkcjach przyimka «wobec» w strukturze zdania”. Poradnik Językowy 5–6: 7–11.
Bera, M. 1997. „«Wobec» – przyimek wielo- czy jednoznaczny?”. Acta Universitatis Nicolai Copernici, Filologia Polska 48: 35–41.
Bluszcz, A. 1980. „Kontekst a znaczenie przyimków przestrzennych”. Język Polski 60(1): 15–24.
Bluszcz, A. 1987. Relacje przestrzenne w polskich, czeskich i słowackich konstrukcjach z wyrażeniami przyimkowymi. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Bogusławski, A. 1976. „O zasadach rejestracji jednostek języka”. Poradnik Językowy 8: 356–364.
Bogusławski, A. 2003. „Zur Semantik der polnischen Präpositionen «przed» und «za»”. W Präpositionen im Polnischen, red. G. Hentschel, i T. Menzel. Oldenburg: Bibliotheks- und Informationssystem der Universität BIS, 41–62.
Czerwińska, I. 2001. „Przyimki dwusegmentowe z członem «pod» implikujące argument osobowy”. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Filologia Polska 55: 25–52.
Deptuła, I. 2003. „Polskie przyimki wielosegmentowe z argumentem osobowym”. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Filologia Polska 58, 23–71.
Gaszewski, J. 2019. „Co znaczy «po»? Empiryczne poszukiwanie głównego znaczenia przyimka «po»”. Język Polski 99(2): 62–76.
Golanowska, M. 1993. „Funkcje przyimka «w» w różnych odmianach współczesnej polszczyzny”.
W Studia semantyczne, red. R. Grzegorczykowa, i Z. Zaron. Warszawa: Wydawnictwo UW, 219–243.
Greszczuk, B. 1991. „Semantyka i składnia wyrazów «przeciw», «przeciwko», «naprzeciw» w historii języka polskiego”. Zeszyty Naukowe WSP w Rzeszowie. Językoznawstwo 1: 9–31.
Grochowski, M. 1976. „Przyimek jako wykładnik relacji semantycznych między wyrażeniami predykatywnymi”. Polonica 2: 73–91.
Grochowski, M. 1984. „Składnia wyrażeń polipredykatywnych: zarys problematyki”. W Gramatyka współczesnego języka polskiego: składnia, red. Z. Topolińska. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 213–299.
Grochowski, M. 1995. „O możliwościach słownikowej charakterystyki semantycznej przyimkowych jednostek języka”. W Wyrażenia funkcyjne w systemie i tekście, red. M. Grochowski. Toruń: Wydawnictwo UMK, 89–97.
Grochowski, M. 1997. Wyrażenia funkcyjne. Studium leksykograficzne. Kraków: IJP PAN.
Grochowski, M. 2003. „Über die Präposition «między» als Implikator für Kollektivität. Auf der Suche nach Monosemie”. W Präpositionen im Polnischen, red. G. Hentschel, i T. Menzel. Oldenburg:
Bibliotheks- und Informationssystem der Universität BIS, 111–128.
Grochowski, M. 2016. „Białe plamy składni linearnej języka polskiego: partykuła a przyimek”. Prace Filologiczne 69: 189–198.
Grochowski, M. 2020. „Granice przyimków wtórnych a ich szyk w języku polskim”. W Kontakty językowe. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesor Elżbiecie Mańczak-Wohlfeld z okazji 70. urodzin, red. M. Szczyrbak, i A. Tereszkiewicz. Kraków: Wydawnictwo UJ, 145–158.
Grochowski, M. 2021. „Polskie słowo «co» w funkcji operatora metapredykatywnego”. Slavia 90(2): 138–146.
Grybosiowa, A. 1979. „Fraza nominalna przyimkowa w funkcji okolicznika przyczyny”. Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej 18: 67–79.
Hammel, R. 2003. „Statische und dynamische räumliche Relationen in polnischen Präpositionalphrasen”. W Präpositionen im Polnischen, red. G. Hentschel, i T. Menzel. Oldenburg: Bibliotheks- und Informationssystem der Universität BIS, 129–160.
Hentschel, G. 1998. „Sekundäre Präpositionen, primäre Präpositionen, Kasus: «przy pomocy», «za pomocą», «z pomocą» und ihre funktionalen Äquivalente”. W Funktionswörter im Polnischen, red. M. Grochowski, i G. Hentschel. Oldenburg: Bibliotheks- und Informationssystem der Universität BIS, 155–194.
Hentschel, G. 2003. „Zur Klassifikation von Präpositionen im Vergleich zur Klassifikation von Kasus”. W Präpositionen im Polnischen, red. G. Hentschel, i T. Menzel. Oldenburg: Bibliotheks- und Informationssystem der Universität BIS, 161–191.
Janowska, A. 2015. Kształtowanie się klasy polskich przyimków wtórnych. Katowice: Wydawnictwo UŚ. Jodłowski, S. 1976. Podstawy polskiej składni. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Jurkowski, M. 1972. „Przyimek i wyrażenia przyimkowe”. Z Polskich Studiów Slawistycznych 4: 21–29.
Kallas, K. 1986. „Syntaktyczna charakterystyka wielofunkcyjnego «jak»”. Polonica 12: 127–143.
Kallas, K. 1995. „O konstrukcjach z przyimkiem «niż»”. W Wyrażenia funkcyjne w systemie i tekście, red. M. Grochowski. Toruń: Wydawnictwo UMK, 99–110.
Karolak, S. 1965. „Przypadek a przyimek”. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego 23: 143–158.
Karolak, S. 1966. Zagadnienia rekcji przyimkowej czasownika w języku rosyjskim. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Karolak, S. 1999. „Przyimek”. W Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 472–475.
Kempf, Z. 1978. Próba teorii przypadka. Opole: OTPN.
Kisiel, A. 2021. „Wyrażenia przyimkowe z rzeczownikami «miara», «sposób», «stopień», «sens» na drodze do leksykalizacji”. Linguistica Copernicana 18: 225–246.
Klebanowska, B. 1971. Znaczenia lokatywne polskich przyimków właściwych. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Klebanowska, B. 1981a. „Dlaczego «dzięki»?”. Polonica 7: 127–135.
Klebanowska, B. 1981b. „«Przez» w znaczeniu przyczynowym”. Polonica 7: 137–147.
Klebanowska, B. 1982a. „Przyimek «po» w znaczeniu czasowym”. Prace Filologiczne 31: 97–102.
Klebanowska, B. 1982b. Wyrażenia przyczynowe z rzeczownikami abstrakcyjnymi we współczesnej polszczyźnie. Warszawa: Wydawnictwo UW.
Klemensiewicz, Z. 1960. Podstawowe wiadomości z gramatyki języka polskiego, wyd. 3. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kosek, I. 1995a. „Interpretacja dwusegmentowych ciągów o kształcie wyrażeń przyimkowych”. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Filologia Polska 46: 65–77.
Kosek, I. 1995b. „Problem interpretacji gramatycznej niektórych trzysegmentowych ciągów słów tekstowych”. Zeszyty Naukowe WSP w Olsztynie. Prace Filologiczne 1: 255–267.
Kosek, I. 1999. Przyczasownikowe frazy przyimkowo-nominalne w zdaniach współczesnego języka polskiego. Olsztyn: Wydawnictwo UWM.
Kosek, I. 2000. „O właściwościach składniowych i interpretacji gramatycznej wyrażenia «na tle»”. Zeszyty Naukowe UWM. Prace Językoznawcze 2: 63–72.
Kosek, I. 2001. „Z problemów prepozycjonalizacji grup nominalnych (na przykładzie wyrażeń «ze szkodą dla, z uszczerbkiem dla»)”. W Nie bez znaczenia … Prace ofiarowane Profesorowi Zygmun-
towi Saloniemu z okazji jubileuszu 15 000 dni pracy naukowej, red. W. Gruszczyński, i in. Białystok: Wydawnictwo UwB, 179–185.
Kozarzewska, E. 1970. „Stałe związki frazeologiczne na tle współczesnego zasobu leksykalnego języka polskiego”. Prace Filologiczne 20: 303–309.
Kozarzewska, E. 1982. „Funkcje składniowe konstrukcji przyimkowych z archaizmami”. Prace Filologiczne 31: 187–192.
Kuryłowicz, J. 1936. „Dérivation lexicale et dérivation syntaxique. Contribution à la théorie des parties du discours”. Bulletin de la Société de Linguistique de Paris 37: 79–92.
Kuryłowicz, J. 1979. „Derywacja leksykalna a derywacja syntaktyczna. Przyczynek do teorii części mowy”, tłum. D. Kurkowska. W Językoznawstwo strukturalne. Wybór tekstów, red. H. Kurkowska, i A. Weinsberg. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 148–157.
Kuryłowicz, J. 1948/1987. „Zagadnienie klasyfikacji przypadków”. Sprawozdania PAU 49(9): 475–478; przedruk w: J. Kuryłowicz, Studia językoznawcze. Wybór prac opublikowanych w języku polskim. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 181–184.
Lachur, C. 1999. Semantyka przestrzenna polskich przyimków prefigowanych na tle rosyjskim. Opole: Wydawnictwo UO.
Lachur, C. 2019. Polskie przyimki wtórne i jednostki o funkcji przyimkowej w użyciu realnym. Materiały do słownika (w zestawieniu z językiem rosyjskim). Opole: Wydawnictwo Nowik.
Laskowski, R. 1984. „Podstawowe pojęcia morfologii”. W Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, i H. Wróbel. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 9–57.
Laskowski, R. 1998. „Zagadnienia ogólne morfologii”. W Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, i H. Wróbel, wyd. 2 zm., t. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 27–86.
Laskowski, R. 1999. „Przyimek”. W Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, i M. Kucała, wyd. 3. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 305.
Laskowski, R. 2003. „Präpositionale Ausdrücke mit temporaler Funktion im Polnischen”. W Präpositionen im Polnischen, red. G. Hentschel, i T. Menzel. Oldenburg: Bibliotheks- und Informationssystem der Universität BIS, 193–226.
Laskowski, R. 2005. „Temporalne frazy przyimkowe o funkcji prospektywnej i retrospektywnej”. W Przysłówki i przyimki: studia ze składni i semantyki języka polskiego, red. M. Grochowski. Toruń: Wydawnictwo UMK, 209–225.
Lehmann, V. 2003. „Zur funktionalen Beschreibung polnischer Präpositionen”. W Präpositionen im
Polnischen, red. G. Hentschel, i T. Menzel. Oldenburg: Bibliotheks- und Informationssystem der Universität BIS, 227–240.
Lewicki, A.M. 1974. „Orzecznik przyimkowy w polskim języku współczesnym”. Prace Filologiczne 24: 117–209.
Lewicki, A.M. 1986. „Słownik a gramatyka w leksykograficznym opisie związków frazeologicznych”. W Typy opisów gramatycznych języka, red. M. Basaj. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 157–170.
Lewicki, A.M. 1989. „Prepozycjonalizacja rzeczowników a problem anafory”. W Syntagmes nominaux dans les langues romanes et slaves, red. A.M. Lewicki, i M. Kęsik. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 73–79.
Łojasiewicz, A. 1979. „O budowie wyrażeń z przyimkiem «po» dystrybutywnym”. Polonica 5: 153–160.
Łoś, J. 1923. „Składnia”. W T. Benni, J. Łoś, K. Nitsch, J. Rozwadowski, i H. Ułaszyn, Gramatyka języka polskiego. Kraków: PAU, 287–408.
Menzel, T. 2003. „Der Ausdruck finaler Relationen durch «sekundäre» Präpositionen im Polnischen”. W Präpositionen im Polnischen, red. G. Hentschel, i T. Menzel. Oldenburg: Bibliotheks- und Informationssystem der Universität BIS, 241–265.
Milewska, B. 1998. „Co to są przyimki wtórne?”. Język Polski 78(3–4): 179–187.
Milewska, B. 2000. „Wyodrębnianie przyimków wtórnych w ciągach o strukturze przysłówek + przyimek”. Język Polski 80(5): 374–378.
Milewska, B. 2003a. Przyimki wtórne we współczesnej polszczyźnie. Gdańsk: Wydawnictwo UG.
Milewska, B. 2003b. Słownik polskich przyimków wtórnych. Gdańsk: Wydawnictwo UG.
Milewski, T. 1965. Językoznawstwo. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Nowak, T. 2008. Przyimki lokatywno-inkluzyjne we współczesnym języku polskim: «w głębi», «w obrębie», «w środku», «we wnętrzu». Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Nowak, T. 2013. „O przyimku «na podstawie [czegoś]» – od podstaw i nie bez podstaw”. Kwartalnik Językoznawczy 1: 31–48.
Pasoń, A. 1971. „O niektórych wtórnych przyimkach przyczynowych”. Prace Filologiczne 21: 329–333.
Pisarkowa, K. 1999. „Przyimka składnia”. W Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, i M. Kucała. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 305.
Przepiórkowski, A. 2006. „O dystrybutywnym «po» i liczebnikach jedynkowych”. Polonica 26/27: 171–178.
Przybylska, R. 1985. „Znaczenia temporalne polskich przyimków”. Polonica 11: 77–117.
Przybylska, R. 1988. „Wydzielanie przyimków wtórnych we frazach temporalnych”. Język Polski 68(4–5): 243–248.
Przybylska, R. 2002. Polisemia przyimków polskich w świetle semantyki kognitywnej. Kraków: Universitas.
Przybylska, R. 2005. „Podejścia metodologiczne w opisie semantycznym przyimków”. W Przysłówki i przyimki. Studia ze składni i semantyki języka polskiego, red. M. Grochowski. Toruń: Wydawnictwo UMK, 149–159.
Saloni, Z. 1974. „Klasyfikacja gramatyczna leksemów polskich”. Język Polski 54: 3–13, 93–101.
Szober, S. 1957. Gramatyka języka polskiego, wyd. 4. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Topolińska, Z. 1973. „Vocativus – kategoria gramatyczna”. Otázky slovanské syntaxe 3: 269–274.
Topolińska, Z. 1984a. „O konstrukcjach typu «czeszę się u pana Zenona»”. Acta Baltico-Slavica 16: 279–285.
Topolińska, Z. 1984b. „Składnia grupy imiennej”. W Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 301–389.
Wajszczuk, J. 2010. „Functional Class (so Called «Part of Speech») Assignment as a Kind of Meaning-Bound Word Syntactic Information”. Cognitive Studies / Études Cognitives 10: 15–33.
Wątor, I. 1969. „Polskie przyimki odwyrażeniowe”. Język Polski 49(5): 372–378.
Wątor, I. 1976. Rozwój funkcji wyrazów i wyrażeń polskich od przysłówkowej do przyimkowej. Rzeszów: Wydawnictwo WSP.
Weinsberg, A. 1970. „Okoliczniki miejsca a przedrostki przestrzenne”. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego 28: 145–151.
Weinsberg, A. 1973. Przyimki przestrzenne w języku polskim, niemieckim i rumuńskim. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Weiss, D. 2005. „Nowe przyimki o pochodzeniu imiesłowowym?”. W Przysłówki i przyimki. Studia ze składni i semantyki języka polskiego, red. M. Grochowski. Toruń: Wydawnictwo UMK, 177–207.
Wiśniewski, M. 1987. „Z leksykograficznej problematyki przyimka”. W Studia z polskiej leksykografii współczesnej II, red. Z. Saloni. Białystok: Filia UW, 87–114.
Witkowska-Gutkowska, M. 1987. „Funkcje przyimka «przy» w języku polskim”. Zeszyty Naukowe UŁ. Folia Linguistica 15: 93–123.
Włodarczyk, H. 2003. „Dynamic locative prepositions and verbs of motion in Polish”. W Präpositionen im Polnischen, red. G. Hentschel, i T. Menzel. Oldenburg: Bibliotheks- und Informationssystem der Universität BIS, 355–391.
Wójcik, T. 1979. Z zagadnień teorii przyimka. Kielce: Wydawnictwo WSP.
Wróbel, H. 1996. „Nowa propozycja klasyfikacji syntaktycznej polskich leksemów”. Studia z leksykologii i gramatyki języków słowiańskich, red. H. Wróbel. Kraków: IJP PAN, 53–60.
Zaron, Z. 2005. „Wykładnikami lokalizacji – konstrukcje przysłówkowe czy przyimkowe?”. W Przysłówki i przyimki. Studia ze składni i semantyki języka polskiego, red. M. Grochowski. Toruń: Wydawnictwo UMK, 45–55.
Zgółkowa, H. 1980. Funkcje syntaktyczne przyimków i wyrażeń przyimkowych we współczesnej polszczyźnie mówionej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Bajor, K. 1988. „Zakres użycia wyrażenia «na temat» w funkcji przyimka wtórnego”. Rozprawy Komisji Językowej ŁTN 34: 5–12.
Bańko, M. 2002. Wykłady z polskiej fleksji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bednarek, A. 1998. „«Wobec» – Versuch einer semantischen Analyse”. W Funktionswörter im Polnischen, red. M. Grochowski, i G. Hentschel. Oldenburg: Bibliotheks- und Informationssystem der Universität BIS, 1–18.
Bednarek, A. 1999. „O przyimkach w języku polskim”. W Język, teoria, dydaktyka. Materiały 21. konferencji językoznawczej, Trzcinica k/Jasła, 27–29.05.1998, red. B. Greszczuk. Rzeszów: Wydawnictwo WSP, 149–161.
Bednarek, A. 2003. „Some considerations on the nature of the Polish preposition «od»”. W Präpositionen im Polnischen, red. G. Hentschel, i T. Menzel. Oldenburg: Bibliotheks- und Informationssystem der Universität BIS, 1–14.
Bera, M. 1995. „O funkcjach przyimka «wobec» w strukturze zdania”. Poradnik Językowy 5–6: 7–11.
Bera, M. 1997. „«Wobec» – przyimek wielo- czy jednoznaczny?”. Acta Universitatis Nicolai Copernici, Filologia Polska 48: 35–41.
Bluszcz, A. 1980. „Kontekst a znaczenie przyimków przestrzennych”. Język Polski 60(1): 15–24.
Bluszcz, A. 1987. Relacje przestrzenne w polskich, czeskich i słowackich konstrukcjach z wyrażeniami przyimkowymi. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Bogusławski, A. 1976. „O zasadach rejestracji jednostek języka”. Poradnik Językowy 8: 356–364.
Bogusławski, A. 2003. „Zur Semantik der polnischen Präpositionen «przed» und «za»”. W Präpositionen im Polnischen, red. G. Hentschel, i T. Menzel. Oldenburg: Bibliotheks- und Informationssystem der Universität BIS, 41–62.
Czerwińska, I. 2001. „Przyimki dwusegmentowe z członem «pod» implikujące argument osobowy”. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Filologia Polska 55: 25–52.
Deptuła, I. 2003. „Polskie przyimki wielosegmentowe z argumentem osobowym”. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Filologia Polska 58, 23–71.
Gaszewski, J. 2019. „Co znaczy «po»? Empiryczne poszukiwanie głównego znaczenia przyimka «po»”. Język Polski 99(2): 62–76.
Golanowska, M. 1993. „Funkcje przyimka «w» w różnych odmianach współczesnej polszczyzny”.
W Studia semantyczne, red. R. Grzegorczykowa, i Z. Zaron. Warszawa: Wydawnictwo UW, 219–243.
Greszczuk, B. 1991. „Semantyka i składnia wyrazów «przeciw», «przeciwko», «naprzeciw» w historii języka polskiego”. Zeszyty Naukowe WSP w Rzeszowie. Językoznawstwo 1: 9–31.
Grochowski, M. 1976. „Przyimek jako wykładnik relacji semantycznych między wyrażeniami predykatywnymi”. Polonica 2: 73–91.
Grochowski, M. 1984. „Składnia wyrażeń polipredykatywnych: zarys problematyki”. W Gramatyka współczesnego języka polskiego: składnia, red. Z. Topolińska. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 213–299.
Grochowski, M. 1995. „O możliwościach słownikowej charakterystyki semantycznej przyimkowych jednostek języka”. W Wyrażenia funkcyjne w systemie i tekście, red. M. Grochowski. Toruń: Wydawnictwo UMK, 89–97.
Grochowski, M. 1997. Wyrażenia funkcyjne. Studium leksykograficzne. Kraków: IJP PAN.
Grochowski, M. 2003. „Über die Präposition «między» als Implikator für Kollektivität. Auf der Suche nach Monosemie”. W Präpositionen im Polnischen, red. G. Hentschel, i T. Menzel. Oldenburg:
Bibliotheks- und Informationssystem der Universität BIS, 111–128.
Grochowski, M. 2016. „Białe plamy składni linearnej języka polskiego: partykuła a przyimek”. Prace Filologiczne 69: 189–198.
Grochowski, M. 2020. „Granice przyimków wtórnych a ich szyk w języku polskim”. W Kontakty językowe. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesor Elżbiecie Mańczak-Wohlfeld z okazji 70. urodzin, red. M. Szczyrbak, i A. Tereszkiewicz. Kraków: Wydawnictwo UJ, 145–158.
Grochowski, M. 2021. „Polskie słowo «co» w funkcji operatora metapredykatywnego”. Slavia 90(2): 138–146.
Grybosiowa, A. 1979. „Fraza nominalna przyimkowa w funkcji okolicznika przyczyny”. Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej 18: 67–79.
Hammel, R. 2003. „Statische und dynamische räumliche Relationen in polnischen Präpositionalphrasen”. W Präpositionen im Polnischen, red. G. Hentschel, i T. Menzel. Oldenburg: Bibliotheks- und Informationssystem der Universität BIS, 129–160.
Hentschel, G. 1998. „Sekundäre Präpositionen, primäre Präpositionen, Kasus: «przy pomocy», «za pomocą», «z pomocą» und ihre funktionalen Äquivalente”. W Funktionswörter im Polnischen, red. M. Grochowski, i G. Hentschel. Oldenburg: Bibliotheks- und Informationssystem der Universität BIS, 155–194.
Hentschel, G. 2003. „Zur Klassifikation von Präpositionen im Vergleich zur Klassifikation von Kasus”. W Präpositionen im Polnischen, red. G. Hentschel, i T. Menzel. Oldenburg: Bibliotheks- und Informationssystem der Universität BIS, 161–191.
Janowska, A. 2015. Kształtowanie się klasy polskich przyimków wtórnych. Katowice: Wydawnictwo UŚ. Jodłowski, S. 1976. Podstawy polskiej składni. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Jurkowski, M. 1972. „Przyimek i wyrażenia przyimkowe”. Z Polskich Studiów Slawistycznych 4: 21–29.
Kallas, K. 1986. „Syntaktyczna charakterystyka wielofunkcyjnego «jak»”. Polonica 12: 127–143.
Kallas, K. 1995. „O konstrukcjach z przyimkiem «niż»”. W Wyrażenia funkcyjne w systemie i tekście, red. M. Grochowski. Toruń: Wydawnictwo UMK, 99–110.
Karolak, S. 1965. „Przypadek a przyimek”. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego 23: 143–158.
Karolak, S. 1966. Zagadnienia rekcji przyimkowej czasownika w języku rosyjskim. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Karolak, S. 1999. „Przyimek”. W Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 472–475.
Kempf, Z. 1978. Próba teorii przypadka. Opole: OTPN.
Kisiel, A. 2021. „Wyrażenia przyimkowe z rzeczownikami «miara», «sposób», «stopień», «sens» na drodze do leksykalizacji”. Linguistica Copernicana 18: 225–246.
Klebanowska, B. 1971. Znaczenia lokatywne polskich przyimków właściwych. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Klebanowska, B. 1981a. „Dlaczego «dzięki»?”. Polonica 7: 127–135.
Klebanowska, B. 1981b. „«Przez» w znaczeniu przyczynowym”. Polonica 7: 137–147.
Klebanowska, B. 1982a. „Przyimek «po» w znaczeniu czasowym”. Prace Filologiczne 31: 97–102.
Klebanowska, B. 1982b. Wyrażenia przyczynowe z rzeczownikami abstrakcyjnymi we współczesnej polszczyźnie. Warszawa: Wydawnictwo UW.
Klemensiewicz, Z. 1960. Podstawowe wiadomości z gramatyki języka polskiego, wyd. 3. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kosek, I. 1995a. „Interpretacja dwusegmentowych ciągów o kształcie wyrażeń przyimkowych”. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Filologia Polska 46: 65–77.
Kosek, I. 1995b. „Problem interpretacji gramatycznej niektórych trzysegmentowych ciągów słów tekstowych”. Zeszyty Naukowe WSP w Olsztynie. Prace Filologiczne 1: 255–267.
Kosek, I. 1999. Przyczasownikowe frazy przyimkowo-nominalne w zdaniach współczesnego języka polskiego. Olsztyn: Wydawnictwo UWM.
Kosek, I. 2000. „O właściwościach składniowych i interpretacji gramatycznej wyrażenia «na tle»”. Zeszyty Naukowe UWM. Prace Językoznawcze 2: 63–72.
Kosek, I. 2001. „Z problemów prepozycjonalizacji grup nominalnych (na przykładzie wyrażeń «ze szkodą dla, z uszczerbkiem dla»)”. W Nie bez znaczenia … Prace ofiarowane Profesorowi Zygmun-
towi Saloniemu z okazji jubileuszu 15 000 dni pracy naukowej, red. W. Gruszczyński, i in. Białystok: Wydawnictwo UwB, 179–185.
Kozarzewska, E. 1970. „Stałe związki frazeologiczne na tle współczesnego zasobu leksykalnego języka polskiego”. Prace Filologiczne 20: 303–309.
Kozarzewska, E. 1982. „Funkcje składniowe konstrukcji przyimkowych z archaizmami”. Prace Filologiczne 31: 187–192.
Kuryłowicz, J. 1936. „Dérivation lexicale et dérivation syntaxique. Contribution à la théorie des parties du discours”. Bulletin de la Société de Linguistique de Paris 37: 79–92.
Kuryłowicz, J. 1979. „Derywacja leksykalna a derywacja syntaktyczna. Przyczynek do teorii części mowy”, tłum. D. Kurkowska. W Językoznawstwo strukturalne. Wybór tekstów, red. H. Kurkowska, i A. Weinsberg. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 148–157.
Kuryłowicz, J. 1948/1987. „Zagadnienie klasyfikacji przypadków”. Sprawozdania PAU 49(9): 475–478; przedruk w: J. Kuryłowicz, Studia językoznawcze. Wybór prac opublikowanych w języku polskim. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 181–184.
Lachur, C. 1999. Semantyka przestrzenna polskich przyimków prefigowanych na tle rosyjskim. Opole: Wydawnictwo UO.
Lachur, C. 2019. Polskie przyimki wtórne i jednostki o funkcji przyimkowej w użyciu realnym. Materiały do słownika (w zestawieniu z językiem rosyjskim). Opole: Wydawnictwo Nowik.
Laskowski, R. 1984. „Podstawowe pojęcia morfologii”. W Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, i H. Wróbel. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 9–57.
Laskowski, R. 1998. „Zagadnienia ogólne morfologii”. W Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, i H. Wróbel, wyd. 2 zm., t. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 27–86.
Laskowski, R. 1999. „Przyimek”. W Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, i M. Kucała, wyd. 3. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 305.
Laskowski, R. 2003. „Präpositionale Ausdrücke mit temporaler Funktion im Polnischen”. W Präpositionen im Polnischen, red. G. Hentschel, i T. Menzel. Oldenburg: Bibliotheks- und Informationssystem der Universität BIS, 193–226.
Laskowski, R. 2005. „Temporalne frazy przyimkowe o funkcji prospektywnej i retrospektywnej”. W Przysłówki i przyimki: studia ze składni i semantyki języka polskiego, red. M. Grochowski. Toruń: Wydawnictwo UMK, 209–225.
Lehmann, V. 2003. „Zur funktionalen Beschreibung polnischer Präpositionen”. W Präpositionen im
Polnischen, red. G. Hentschel, i T. Menzel. Oldenburg: Bibliotheks- und Informationssystem der Universität BIS, 227–240.
Lewicki, A.M. 1974. „Orzecznik przyimkowy w polskim języku współczesnym”. Prace Filologiczne 24: 117–209.
Lewicki, A.M. 1986. „Słownik a gramatyka w leksykograficznym opisie związków frazeologicznych”. W Typy opisów gramatycznych języka, red. M. Basaj. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 157–170.
Lewicki, A.M. 1989. „Prepozycjonalizacja rzeczowników a problem anafory”. W Syntagmes nominaux dans les langues romanes et slaves, red. A.M. Lewicki, i M. Kęsik. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 73–79.
Łojasiewicz, A. 1979. „O budowie wyrażeń z przyimkiem «po» dystrybutywnym”. Polonica 5: 153–160.
Łoś, J. 1923. „Składnia”. W T. Benni, J. Łoś, K. Nitsch, J. Rozwadowski, i H. Ułaszyn, Gramatyka języka polskiego. Kraków: PAU, 287–408.
Menzel, T. 2003. „Der Ausdruck finaler Relationen durch «sekundäre» Präpositionen im Polnischen”. W Präpositionen im Polnischen, red. G. Hentschel, i T. Menzel. Oldenburg: Bibliotheks- und Informationssystem der Universität BIS, 241–265.
Milewska, B. 1998. „Co to są przyimki wtórne?”. Język Polski 78(3–4): 179–187.
Milewska, B. 2000. „Wyodrębnianie przyimków wtórnych w ciągach o strukturze przysłówek + przyimek”. Język Polski 80(5): 374–378.
Milewska, B. 2003a. Przyimki wtórne we współczesnej polszczyźnie. Gdańsk: Wydawnictwo UG.
Milewska, B. 2003b. Słownik polskich przyimków wtórnych. Gdańsk: Wydawnictwo UG.
Milewski, T. 1965. Językoznawstwo. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Nowak, T. 2008. Przyimki lokatywno-inkluzyjne we współczesnym języku polskim: «w głębi», «w obrębie», «w środku», «we wnętrzu». Katowice: Wydawnictwo UŚ.
Nowak, T. 2013. „O przyimku «na podstawie [czegoś]» – od podstaw i nie bez podstaw”. Kwartalnik Językoznawczy 1: 31–48.
Pasoń, A. 1971. „O niektórych wtórnych przyimkach przyczynowych”. Prace Filologiczne 21: 329–333.
Pisarkowa, K. 1999. „Przyimka składnia”. W Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, i M. Kucała. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 305.
Przepiórkowski, A. 2006. „O dystrybutywnym «po» i liczebnikach jedynkowych”. Polonica 26/27: 171–178.
Przybylska, R. 1985. „Znaczenia temporalne polskich przyimków”. Polonica 11: 77–117.
Przybylska, R. 1988. „Wydzielanie przyimków wtórnych we frazach temporalnych”. Język Polski 68(4–5): 243–248.
Przybylska, R. 2002. Polisemia przyimków polskich w świetle semantyki kognitywnej. Kraków: Universitas.
Przybylska, R. 2005. „Podejścia metodologiczne w opisie semantycznym przyimków”. W Przysłówki i przyimki. Studia ze składni i semantyki języka polskiego, red. M. Grochowski. Toruń: Wydawnictwo UMK, 149–159.
Saloni, Z. 1974. „Klasyfikacja gramatyczna leksemów polskich”. Język Polski 54: 3–13, 93–101.
Szober, S. 1957. Gramatyka języka polskiego, wyd. 4. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Topolińska, Z. 1973. „Vocativus – kategoria gramatyczna”. Otázky slovanské syntaxe 3: 269–274.
Topolińska, Z. 1984a. „O konstrukcjach typu «czeszę się u pana Zenona»”. Acta Baltico-Slavica 16: 279–285.
Topolińska, Z. 1984b. „Składnia grupy imiennej”. W Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 301–389.
Wajszczuk, J. 2010. „Functional Class (so Called «Part of Speech») Assignment as a Kind of Meaning-Bound Word Syntactic Information”. Cognitive Studies / Études Cognitives 10: 15–33.
Wątor, I. 1969. „Polskie przyimki odwyrażeniowe”. Język Polski 49(5): 372–378.
Wątor, I. 1976. Rozwój funkcji wyrazów i wyrażeń polskich od przysłówkowej do przyimkowej. Rzeszów: Wydawnictwo WSP.
Weinsberg, A. 1970. „Okoliczniki miejsca a przedrostki przestrzenne”. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego 28: 145–151.
Weinsberg, A. 1973. Przyimki przestrzenne w języku polskim, niemieckim i rumuńskim. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Weiss, D. 2005. „Nowe przyimki o pochodzeniu imiesłowowym?”. W Przysłówki i przyimki. Studia ze składni i semantyki języka polskiego, red. M. Grochowski. Toruń: Wydawnictwo UMK, 177–207.
Wiśniewski, M. 1987. „Z leksykograficznej problematyki przyimka”. W Studia z polskiej leksykografii współczesnej II, red. Z. Saloni. Białystok: Filia UW, 87–114.
Witkowska-Gutkowska, M. 1987. „Funkcje przyimka «przy» w języku polskim”. Zeszyty Naukowe UŁ. Folia Linguistica 15: 93–123.
Włodarczyk, H. 2003. „Dynamic locative prepositions and verbs of motion in Polish”. W Präpositionen im Polnischen, red. G. Hentschel, i T. Menzel. Oldenburg: Bibliotheks- und Informationssystem der Universität BIS, 355–391.
Wójcik, T. 1979. Z zagadnień teorii przyimka. Kielce: Wydawnictwo WSP.
Wróbel, H. 1996. „Nowa propozycja klasyfikacji syntaktycznej polskich leksemów”. Studia z leksykologii i gramatyki języków słowiańskich, red. H. Wróbel. Kraków: IJP PAN, 53–60.
Zaron, Z. 2005. „Wykładnikami lokalizacji – konstrukcje przysłówkowe czy przyimkowe?”. W Przysłówki i przyimki. Studia ze składni i semantyki języka polskiego, red. M. Grochowski. Toruń: Wydawnictwo UMK, 45–55.
Zgółkowa, H. 1980. Funkcje syntaktyczne przyimków i wyrażeń przyimkowych we współczesnej polszczyźnie mówionej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Przyimek

Powiązane hasła:

Przypisy:

O Projekcie

Indeks terminów